In dit artikel leggen we aan de hand van voorbeelden uit, waarom rentetarieven de winstgevendheid van banken beïnvloeden. Bovendien gaan we in op de unieke situatie van negatieve rentes. Dit is slecht voor banken, maar waarom?
De winstgevendheid van bankensector neemt over het algemeen toe wanneer er sprake is van een hoge rente. Dit komt doordat banken enorme sommen geld beheer hebben. Ze beschikken na 2008 over verplichte grote buffers en hebben veel geld van klanten in beheer. Bovendien verdienen banken fors met het uitlenen van geld, investeringen en overige financiële producten en diensten.
Het is echter onmogelijk voor grote banken om deze grote sommen geld direct weer uit te lenen of te investeren. De contanten die overblijven worden gestald bij de centrale banken. De vergoeding die ze hiervoor krijgen is de depositorente.
Deze rente is wereldwijd momenteel erg laag om de bestedingen te bevorderen. In Europa is er zelfs sprake van een negatieve rente. Dit is een unieke situatie en is in het verleden nog nooit voorgekomen. Er is dus geen sprake van een vergoeding, maar zelfs van een boeterente. Het geld dat gestald wordt bij de centrale bank geeft hiermee een negatief rendement. Concreet betekent dit, dat banken verlies maken op hun contanten.
Hoe maakt een bank in een gewone situatie winst?
De negatieve rente is dan ook de reden, waarom je bijna geen rente meer ontvangt op je spaargeld. Normaal gesproken krijg je een vergoeding voor het stallen van je spaargeld, bijvoorbeeld 2%. De bank bewaart het geld meestal niet, maar doet er investeringen mee die beter renderen. Ze kopen er bijvoorbeeld obligaties van met een rendement van 4%. Het verschil tussen de rentevergoeding en het rendement is de winst voor de bank.
Rekenvoorbeeld:
Een bank heeft 1 miljard aan spaartegoeden van klanten. De rentevergoeding die klanten op de spaarrekening krijgen is 2%. De bank investeert het geld vervolgens en ontvangt een rendement van 4%.
Dit betekent dat de bank 40 miljoen ontvangt, maar enkel 20 miljoen aan rente hoeft uit te keren. Er is dus een winst geboekt van 20 miljoen!
Wat is de invloed van de centrale banken op de winstgevendheid?
Zoals eerder aangegeven kunnen deze grote sommen geld niet altijd worden geïnvesteerd. Helemaal in een periode van economische teruggang wordt dit bemoeilijkt. In een gezonde economische situatie zou de centrale bank echter kunnen besluiten, om de rente te verhogen met een procentpunt. Bijvoorbeeld van 3% naar 4%. De spaartegoeden die niet te investeren zijn, worden bij de centrale bank gestald.
RekenvoorbeeldStel het door de banken gestalde bedrag bij de centrale bank is 1 miljard, met de bovenstaande rente tarieven. In plaats van 30 miljoen, ontvangt de bank over dit bedrag plots 40 miljoen rendement.
De rentevergoeding voor spaartegoeden voor klanten wordt echter niet aangepast met hetzelfde percentage. Stel een klant kreeg eerder 1% uitgekeerd, dan zou een logische verhoging een 0,5% kunnen zijn. Hiermee komt de totale vergoeding uit op 1,5%.
In dit geval maakt de bank dus plots 5 miljoen meer winst. Er wordt namelijk 10 miljoen extra ontvangen, maar er wordt enkel 5 miljoen extra uitgekeerd.
Negatieve rente
In het geval van negatieve rentes, kunnen we spreken van een serieus probleem voor banken. De rentevergoeding op spaarrekeningen, is daarom nagenoeg 0%.
Rekenvoorbeeld
De depositorente van de ECB is op dit moment -0,5%. Waar in een normale situatie winst wordt gemaakt met spaartegoeden, is er nu dus sprake van een verliessituatie. Op niet uitleenbare tegoeden van 1 miljard, wordt er een verlies geleden van 5 miljoen.
Beleggen in banken
Door de huidige economische situatie en de negatieve rente brengt beleggen in banken momenteel extra risico’s met zich mee. Het kan daarom verstandig zijn deze sector voorlopig te mijden.
